en dus zeer geringe burgers of werklieden. Evenwel, vooraan bemerkte men ook wel eenige deftige dames en heeren, die, door een ede

bank, te midden van het publiek; hun zoon Bavo bevond zich tussche

de deur der zaal met eenig gerucht werd geopend. De burgemeester van Gent, vergezeld door eenige schepenen en geme

stem murmelde Adriaan Damh

, dat mijnheer Raemdonck met den

de meester va

zetel, naast den burgemeester, aan zijn

mits mijnheer Raemdonck sedert een

meer met de fabriek; het is de oude meester-klerk, die schier alles bestiert. Ha, ik weet n

al uw meester kunnen zien, dat gij een goed va

roken door den klank der bel, die he

akelijkheid van het onderwijs voor alle standen der samenleving, en spoorde bovenal de werklieden aan om hunne

; de werkman moet mede vooruitgaan en den stap der anderen volgen, wil hij niet achterblijven en verpletterd worden. Indien de mekanieken hem zijnen lichamelijken en enkel stoffelijken arbeid ontnemen, om hem niets te laten dan het verstandelijk werk, dit is ook een vooruitgang; maar slechts op voorwaarde dat de werkman zich tot de hoogte zijner nieuwe taak wete te verheffen. Wie zal hem daartoe helpen? Het onderwijs, de geleerdheid, die den geest ontwikkelt en den mensch nieuwe krachten geeft, krachten, wel anders machtig dan die zijner armen, omdat zij noch de vermoeidheid noch de jaren vreezen;-de geleerdheid, die hem nieuwe wegen opent, die hem een beter dagloon met minder lichamelijke vermoeidheid bezorgt;-de geleerdheid, die de eeuwenlange ongelijkheid tusschen de menschen vermind

M. D

de toejuichingen los. Onder degenen, die met koortsige geestdrift in de handen klapten en bravo riepen, kon men bovenal vrouw Damhout onderscheiden. De opgetogene Christin

eet er meer van dan Jan Wildenslag, niet waar? En gij hoort wel, dat er ver

d den tijd niet om haar te antwoorden, want de oefeningen der school

ijspel, het alles onder het twintigmaal herhaalde handgeklap der aanschouwers, die ve

t getal jongens van allen ouderdom, de kleinste eerst, w

ubliek hunne kinderen op hun hart en deden door deze eenvoudige uitstorting va

dan hadde hij wel zeker het grootste getal dier prijzen behaald. Al de eer, welke zijnen ouden gezellen nu werd aangedaan, ware hem te beurt gevallen. Hoe hadde die openbare zegepraal, in tegenwoordigheid de

ij werd uit zijne droeve overweging opgewekt door de verschijning van den ho

at een toon van ernst en goedheid, van overtuiging en liefde, die liet vermoeden, dat

telsel van werklieden, eenen vader en eene moeder, die ten koste van vele opofferingen hunnen zoon hadden laten leeren, en die zelfs te midden van nood, van ziekte en ellende, liever ho

rhaal voordroeg; maar de moed en de opoffering dezer ingebeelde ouder

en en verborg hare ontroering. Haar har

rmeesters, noch zijne medeleerlingen, noch hij zelf. Hij snakte naar den dag der prijsuitreiking, niet voor zich zelven, maar voor zijnen vader en zijne moeder, die gelukkig zouden zijn door zijne schoone zegepraal. Dan kwam de werkstaking der fabrieken; zijn vader werd doodelijk ziek; nood en lijden overvielen zijne arme ouders. Wat deed de jongen? Hij verzaakte aan al zijne prijzen, aan de lang gedroomde eer, om eenen dwingenden plicht te vervullen. Hij verliet de school, zonder het zijnen ouders te durven zeggen, zocht en

De onderwijzer opende het en toonde, dat het vol was van schoone, ontplooibare platen. Op den titel stond te lezen: Werktuigkunde, toegepast op de

naar den kant der schoolkinderen

m op den weg der deugd en der plichtsbetrachting voort te gaan. Gij zijt werkman; maar in die nuttige loopbaan staat de toekomst voor u open. Wee

wachte eerbewijzing in tegenwoordigheid zijner ouders. Een der onderwijzers vatte hem bij den arm en leidde hem op het t

der aanschouwers leekten tranen van ontroering op de wa

uk te wenschen; maar Bavo, zonder daar acht op te geven, zoohaast hij zich in bezit van zijnen prijs

moeder,

oek op den schoot zijner moeder en vloog haar aan den hals en zoende haar onder het uitspreken van allerle

. Vader, vader, ik zal voor u werken. O, dat God mi

ten en schenen niet te weten, dat eene menigte menschen, met tranen in de oogen en woorden

ch eerst op en zei

oo vreemd. Het is gedaan; de burgemeest

zoons; maar men hadde zich daarover geheel misgrepen. Zijn hart was vervuld met hoogmoed; want toen hij van tusschen de banken was ger

el van beschaamdheid aangegrepen; hij hield het hoof

l gingen bereiken, zeide

el, hef het hoofd op; de menschen zouden zoo gaarne

, slaakte eenen zucht en murmelde met zonde

eveken dit een

volks ter deur uitgestuwd, e

nder staat M. Raemdonck; hij beziet o

schen. Welke eer, niet waar? Uw eigen meester. Wie hadde z

te Damhout met de

nieuwsgierige lieden bleven staan, ging Adriaan met ontdekten hoof

ik sedert vele jaren; maar dat gij, als een verlicht en verstandig vader, uwen zoon hebt laten leeren, totdat h

w, mijnheer," antwoordd

vro

, dat Hij mij de braafste en verstandigste vrouw

an den burgemeester beloofd, dat ik, indien het mogelijk is, iets zal doen

fabriek van

oet hi

ek aan den eersten du

nd mij uwen zoon; ik wil hem ook eenen prijs, een geschenk geven. Ga naar huis met uwen zoon, en zoohaast hij zijn

erbaasdheid, wat zijn meester hem had gezegd. Hij had hem de hand

hadden gewoond, scheen Bavo te willen blijven staan, en hij hief zelfs door eene onvrijwillige beweging zijn boek en zijne kroon op, al

naar M. Raemdonck te gaan en daar een nieuw geschenk te ontvangen. Wat zou het zijn, dat zijn